مالیات در واقع از منابع دولت به شمار می رود که توسط مردم پرداخت می شود. البته مالیات انواع متفاوتی دارد که یکی از آن ها مالیات بر ارزش افزوده می باشد.
این مالیات توسط دولت تعیین شده و شامل تمام خدماتی که بر روی کالا انجام شده می باشد. اما این نوع مالیات مختص چه کسانی هست؟ پرداخت مالیات بر ارزش افزوده چگونه است؟ همه این سوال ها را در این مقاله به شما پاسخ خواهیم داد.
تعریف مالیات بر ارزش افزوده
در مقالات قبلی با مفهوم مالیات و چرایی آن صحبت کردیم. اما در اینجا بهتر است ابتدا درمورد ارزش افزوده اطلاعاتی داشته باشیم تا با مفهوم مالیات بر ارزش افزوده بهتر آشنا شویم.
منظور از ارزش افزوده، ارزشی است که بر ارزش فعالی اضافه می شود که دلالت بر تولید می کند. اما از نظر اقتصادی چنین تعریف می شود: ارزش افزوده به معنای مقدار فروش منهای خرید می باشد. تولید کنندگان این ارزش را روی محصول اضافه می کنند و قبل از تولید کالای دیگر آن را می فروشند.
این نوع مالیات جزو مالیات غیر مستقیم می باشد که بر کالای مصرفی اعمال می شود. به عبارت دیگر عوارض و مالیات محصول را در زنجیره تولید تا عرضه پرداخت کنند و در نهایت از خریدار دریافت کنند. این مالیات توسط مصرف کننده پرداخت می شود و تولید کنندگان تنها نقش واسطه را ایفا می کنند.
در قانون مالیات نیز، به تفاوت بین خدمات ارائه شده و خریداری شده همراه کالا و ارزش کالا دلالت می کند. اما این را به یاد داشته باشید که برخی از کالاها هستند که از این مالیات معاف هستند.
پیشنهاد می کنیم در مورد شرایط معافیت مالیاتی در سال 1401 بیشتر مطالعه کنید.
چه کالاهایی معاف از مالیات بر ارزش افزوده هستند
همه محصولات ملزم به پرداخت مالیات نیستند. دلایل مختلفی وجود دارد که برخی از کالاها معاف از مالیات بر ارزش افزوده هستند. این بدان معناست که تولید کنندگان کالا جزو مالیات قرار نمی گیرند. چرا که مالیات بر ارزش افزوده نهاده های لازم را قبلا پرداخت می کنند. در ادامه فعالیت هایی که معاف از مالیات هستند را به شما بیان می کنیم.
- کسب و کار مربوط به دام و طیور
- خدمات عمومی که به نام کالای ویژه یاد می شود. مانند آموزش، بهداشت، آب
- محصولات کشاورزی فرآوری نشده مانند کود، سم، بذر و نهال
- مطبوعات، دفاتر تحریر و انواع کاغذ چاپ
- خدمات بیمه، بانک داری، مشاوره
- انواع کالاهای اهدایی
- کالاهای شخصی که همراه مسافر است
- هر نوع ملک مانند زمین و ساختمان
- انواع دارو و لوازم درمانی
- خدمات حمل و نقل عمومی
- تجهیزات ناوبری و هوانوردی
- و غیره
بیشتر بدانید: تنظیم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی
دلایل پرداخت مالیات بر ارزش افزوده
بیشترین درآمد دولت از طریق مالیات های مستقیم و عوارض گمرکی بدست می آید. با این حال، مالیات بر ارزش افزوده نیز طبق قوانین مالیاتی اجرا شده و تا حدی جای مالیات های مستقیم را گرفته است.
علاوه براین، کنترل و نظارت بهتری بر زنجیره معادلات اقتصادی که خارج از سیستم مالیات بر درآمد هستند صورت می گیرد. از این طریق افزایش درآمد قابل توجهی خواهیم داشت و به اهداف اقتصادی و اجتماعی مربوط به سیستم مالیات خواهیم رسید.
انواع مالیات بر ارزش افزوده
این نوع مالیات به سه دسته( تولیدی، مصرفی و درآمدی) طبقه بندی می شوند. برخی فکر می کنند که مالیات بر ارزش افزوده مربوط به مصرف کننده می شود، اما این طور نیست.
بلکه تولید کننده و عرضه کننده کالا نیز مشمول به پرداخت مالیات هستند. در حقیقت ارزش افزوده از تولید کننده به فروشنده و سپس به مصرف کننده داده می شود.
به عبارت دیگر، تولید کنندگان ممکن است خدماتی را برای مواد خام تولیدی انجام دهند و بدین ترتیب ارزشی را روی محصول اضافه می کنند. بنابراین، این ارزش با قیمت تعیین شده کالا محاسبه شده و از مشتری اخذ می گردد.
در حقیقت تولید کنندگان به عنوان واسطه عمل می کنند و ارزش افزوده در زنجیره تولید، عرضه و واردات محصول محاسبه می شود.
نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده
محاسبه این مالیات با سایر مالیات های دیگر متفاوت است. در برخی مواقع روش محاسبه مالیات بر ارزش افزوده برای هر نوع فعالیت کاری فرق دارد.
مالیات بر ارزش افزوده برای محاسبه به چند دسته تقسیم می شود:
- مالیات بر ارزش افزوده ( خرید و فروش محصول)
- حساب عوارض( خرید و فروش محصول)
به صورت عموم، هزینه مالیات طبق ارزش کالا و یا خدماتی هنگام خرید آن درج می شود، محاسبه شده و توسط مشتری پرداخت می شود. درصورتی که ارزش واقعی محصول بر اساس مستندات موجود تعیین نشده باشد، طبق بهای روز محاسبه می گردد.
پیشنهاد میکنیم مقاله ی تهیه صورت های مالی در سال 1401 را از دست ندهید.
اخذ گواهی مالیات بر ارزش افزوده
برای تمام اشخاص حقیقی وحقوقی، گواهی مالیات بر ارزش افزوده در طی مدت شش ماه تا دوازده ماه صادر می شود. البته این مدت زمان بستگی به تصمیم حوزه مالیاتی دارد که درمورد مؤدیان کوچک و بزرگ متفاوت است. اگر مدت اعتبار گواهی نامه تمام شود، حتما باید برای تمدید آن اقدام کنید.
خوشبختانه از سال 98 به بعد بخشنامه ای صادر شده است که اعتبار گواهی مالیات بر ارزش افزوده را دائمی اعلام کرده است. زمانی که قصد پرداخت مالیات را داشتید، باید گواهینامه را از فروشنده محصول دریافت کنید.
برای دریافت این گواهی باید شرکت شما قبلا ثبت شده باشد و کد اقتصادی نیز داشته باشید. سپس به سایت مربوطه مراجعه کرده و مدارک لازم مانند اظهارنامه مالیاتی و صورت قراردادها را بارگذاری کنید.
- لیست مدارک مورد نیاز برای دریافت گواهی مالیات بر ارزش افزوده
- داشتن کد اقتصادی
- کپی مدارک شخص حقیقی و حقوقی
- آگهی تاسیس شرکت
- وکالت نامه رسمی
- اطلاعات بانکی
- و غیره
موارد تخلف قانون مالیات بر ارزش افزوده
در صورتی که هر یک از موارد زیر انجام شود، تخلف محسوب شده و قانون با شخص مربوطه برخورد جدی خواهد کرد:
- ارائه نکردن اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده
- ثبت نام نکردن در سامانه مربوط به مالیات بر ارزش افزوده
- عدم ارائه صورت های مالی مربوط به خریدار محصول
- تعیین نکردن ارزش ریالی محصول
- تکمیل نبودن اطلاعات فروشنده محصول
- تاخیر در پرداخت مالیات بر ارزش افزوده
ارائه اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده
با توجه به تعاریفی که از مالیات بر ارزش افزوده داشتیم، قانون پرداخت آن با مالیات های دیگر متفاوت است. زیرا در این نوع مالیات، ارزش افزوده کالا از زمان تولید تا عرضه محصول محاسبه شده و بر روی محصول درج می شود.
برای ثبت نام مالیات بر ارزش افزوده و دریافت گواهی نامه مربوط به آن باید مراحلی را انجام دهید. در صورت عدم تکمیل مراحل یا وجود نواقص ممکن است با مشکلات بسیاری مواجه شوید.
بنابراین، بهتر است برای تهیه و تنظیم اطلاعات و ارسال آن به سازمان امور مالیاتی با مراجع معتبری همچون شرکت حسابداری نیکان حسابرس مشورت کنید.
نیکان حسابرس با تیم حرفه ای و متخصص خود هر گونه خدمات مالیاتی از قبیل تنظیم اظهارنامه مالیاتی، مالیات بر شرکت ها، مالیات اشخاص حقیقی و غیره را به شما ارائه می دهد.