حسابداری مالیاتی چیست؟

حسابداری مالیاتی فرایندی از کار حسابداری است که با رعایت اصول حسابداری صورت‌های مالی عمومی را مورد بررسی قرار نمی‌دهند، بلکه به اسناد و مدارکی می‌پردازد که مرتبط به مالیات است و بر مدیریت پرداخت‌ها تمرکز دارد. حسابداری مالیاتی فرایندی است که کسب‌ و کارهای مختلف و افراد ملزم به انجام آن و ارائه گزارش‌ های آن به اداره دارایی می‌باشند . از آنجائیکه این مجموعه از وظایف حسابداری بر اساس معیارها و ضریب‌های محلی تعیین می‌شود ، بیشتر کسب‌ و کارها ترجیح می‌دهند برای انجام آن به شکل قابل‌ قبول و مورد تأیید ، از نرم‌افزارهای حسابداری بومی استفاده کنند .

حسابداری مالیاتی یکی از موضوعات پر اهمیتی می‌ باشد که آموختن و پیاده‌ سازی آن تأثیر مهمی در جلوگیری از اشتباهات حسابداری ، کسب درآمد و بهبود معیشت‌ها دارد . رشته حسابداری پر از پیچیدگی‌ است و با آگاهی داشتن از این رشته نه‌ تنها می‌توان از بروز مشکلات بسیاری جلوگیری کرد بلکه می‌تواند سبب ارتقای کسب‌ و کارها و وضعیت معیشت جامعه ، سازمان‌ها و افراد به شکلی عادلانه شد. به همین دلیل یکی از دانش‌های مهم در دنیای حسابداری ، این نوع از حسابداری است .

حسابداری مالیاتی چیست ؟

حسابداری مالیاتی به اموری که به آنها مالیات تعلق می‌گیرد، می‌پردازد تا با بررسی آنها میزان مالیات سالیانه را برآورد کند. در نهایت بتواند اظهارنامه مالیاتی را با توجه قوانین مالیاتی در زمان مشخص به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه دهد. در واقع حسابداری مالیاتی ، بررسی امور مالی است که توسط حسابداران مالیاتی یا شرکت‌های حسابداری مالیاتی انجام می‌شود تا صاحبان کسب و کار مالیات‌های خود را به درستی ثبت کنند. در این نوع حسابداری دستورالعمل‌های قانونی دنبال می‌شود و اظهارنامه مالیاتی را ارائه می‌کنند. در حسابداری مالیاتی به کارهایی از قبیل جمع آوری فرم‌های مالیاتی و ردیابی اسناد مشتری، شناسایی اعتبارات مالیاتی بالقوه و تهیه گزارش های مالیاتی پرداخته می‌شود. فعالیت‌ های حسابداری به دو بخش کلی و عمده تقسیم می‌ شود :

• حسابداری مالیاتی
• حسابداری عمومی

اهمیت و ضرورت حسابداری مالیاتی به نسبت بالاتر از حسابداری عمومی می‌باشد . حسابداری مالیاتی به طور انحصاری بر روی اسناد مالی که در محاسبه مالیات نقش دارند متمرکز می‌باشد . حسابداری مالیاتی توسط اداره دارایی و نهادهای قانونی ذی‌ربط مورد نظارت قرار می‌گیرند . از سوی دیگر ، حسابداری عمومی شامل ثبت و پردازش کلیه اسناد مالی و حسابداری می‌باشد . از جمله ترازنامه‌ها ، صورت‌حساب‌های مالی و انواع فعالیت‌های حسابداری مرتبط با ثبت ، تحلیل و پردازش عملکرد مالی کسب‌ و کارها می‌ باشد .

به همین دلیل ، حسابداری مالیاتی با محاسبه مالیاتی که افراد یا مؤسسات لازم است مطابق با دستورالعمل‌ های داخلی مالیاتی پرداخت کنند می‌پردازد. البته باید به این نکته توجه کرد که این نوع از حسابداری با ضریب‌ ها و فرمول‌ های پیچیده‌ ای سر و کار دارد که سبب می‌شود تا افرادی که در حسابداری تخصص دارند نیز به نظر کار سختی بیاید .

مقاله پیشنهادی : هدف از تنظیم لایحه مالیاتی چیست ؟

وظایف حسابدار مالیاتی

وظایف حسابدار مالیاتی شامل محاسبه مبلغ مالیات یک فرد ، کسب‌ و کار ، یا مؤسسه بر پایه ضریب‌ ها و دستورالعمل‌های داخلی است . به همین دلیل یک حسابدار مالیاتی باید به‌ خوبی با قوانین مالیاتی ، نحوه تعلق گرفتن یا معافیت مالیاتی تسلط داشته باشد . همچنین باید بر نحوه محاسبه این موارد در یک عملکرد مالی مشخص مسلط باشد . یک حسابدار تازه‌ کار نیز می‌تواند ضریب‌ها و فرمول‌های مالیاتی را مورد استفاده قرار دهد و مبلغ مالیات را به دست آورد . ولی یک حسابدار مالیاتی باتجربه با جزئیات این فرمول‌ ها و یا حتی ترفندهای کاهش مالیات آشناست . به همین سبب کسب‌ و کارها و یا افراد معمولاً ترجیح می‌دهند از حسابدار مالیاتی خبره و مجرب استفاده کنند چرا که این کار می تواند در میزان پرداخت مالیات آنها مستقیماً مؤثر باشد .

نرم‌افزارهای حسابداری مالیاتی

امروزه تعداد زیادی نرم‌افزار حسابداری در دنیای کسب‌ و کارها وجود دارد . از جمله نرم‌ افزارهای پیشرفته‌ای که با توجه‌ به اهمیت و ضرورت مالیات در حسابداری ، قابلیت‌هایی برای انجام این محاسبات در اختیار کاربران قرار می‌گیرد . امروزه کسب‌ و کارها به ضرورت‌ های قانونی و مالیاتی برای تولید و ارائه گزارش‌های مورد تأیید اداره دارایی مطلع هستند . بر همین اساس ، خیلی از اصناف در راستای افزایش شفافیت مالی ملزم به ارائه گزارش‌های مالی هستند . این نرم‌افزارها می‌تواند در ارائه گزارش‌های فصلی و سالانه که مورد تأیید اداره دارایی نیز می‌ باشد به کسب‌ و کارها کمک کند .

هدف حسابداری مالیاتی

این حسابداری برای محاسبه مالیاتی که افراد و مؤسسات ملزم به پرداخت آن هستند صورت می‌گیرد . همان‌طور که قبل‌تر اشاره شد هدف اصلی آن نظارت بر وجوه نقدی و غیرنقدی در سازمان‌ ها و کسب‌ و کارهای مختلف می‌باشد. انواع مختلفی از مالیات وجود دارد که به افراد و مؤسسات متفاوتی تعلق دارد . در نتیجه هدف شناخت و محاسبه نوع مالیاتی است که فرد یا مؤسسات لازم است پرداخت کنند . برخی از فعالیت‌های اصلی این حسابداری شامل محاسبه موارد زیر است :

• مالیات‌ بر درآمد (ویژه کسب‌ و کارها و کسبه)
• مالیات مستقیم کارکنان (ویژه کارمندان ، کارگران و …)
• محاسبه قرائن و ضرایب مالیاتی بر اساس دستورالعمل‌ های داخلی
• پیگیری معافیت‌ های مالیاتی
• شناسایی راهکارهای دریافت تشویق‌ های مالیاتی و پیشگیری از جریمه‌ های مالیاتی

اهمیت حسابداری مالیاتی

همان‌طور که جلوتر اشاره کردیم حسابداری مالیاتی بسیار با اهمیت است . دلیل این موضوع ضرورت‌ های قانونی و حقوقی هستند که بر اساس قانون افراد و مؤسسات الزام به رعایت آن هستند . از نظر اجتماعی اهمیت این موضوع را می‌توان در اطمینان یافتن از مشارکت افراد و مؤسسات کشور در تأمین منابع عمومی دانست . حسابداری مالیاتی مبالغی را که لازم است افراد یا مؤسسه در ازای خدمات عمومی مورد استفاده خود بپردازند را محاسبه می‌کند . این مبلغ با توجه‌ به میزان استفاده و میزان درآمد محاسبه می‌ شود . به همین دلیل حسابداری مالیاتی در توزیع مناسب ، منصفانه و قانونی منابع در جامعه نظارت می‌کند .

مطالعه بیشتر : اهمیت حسابداری مالیاتی برای شرکت ها 

قوانین مالیاتی و حسابداران

قوانین مالیاتی گستره وسیعی از قوانین ، بندها و تبصره‌های مالیاتی را شامل هستند که حسابداران مالیاتی لازم است برای انجام محاسبات بر اساس آنها محاسبه کنند . در ادامه این نوشته به برخی از این قوانین اشاره می‌شود .

هزینه‌های قابل‌قبول مالیاتی

انواع هزینه‌ های قابل‌ قبول از نظر قوانین مالیاتی یکی از موضوعات بسیار مهم در پیگیری درآمد و هزینه افراد در کسب‌ و کارهای گوناگون مورد بررسی و حسابرسی قرار می‌گیرد . بر اساس همین قوانین مالیاتی نیازمند صورت‌ حساب‌های مالیاتی هستند که با توجه کارکرد و عملکرد هر کسب‌ و کار به‌ صورت مستدل و مستند تنظیم می‌گردد . بر اساس قوانین مالیاتی ، هر نوع خرید و فروش کالا و خدمات باید به‌ صورت مستند ثبت و دارای فاکتور باشد . بر همین اساس هر فاکتور خرید یا فروشی باید واجد اطلاعات زیر باشد :

• نام فروشنده/خریدار
• شماره سریال فاکتور
• تاریخ صدور
• شماره کد اقتصادی
• آدرس و شماره‌ تلفن و اطلاعات تماس
• کد ۱۰ رقمی شرکت‌ها و کد ملی افراد
• مشخصات محصولات یا خدمات
• قیمت واحد
• تعداد کالا یا میزان خدمات
• مبلغ کل یا جمع فاکتور
• امضای فروشنده/ مهر شرکت
• امضای خریدار/ تحویل‌گیرنده
• مالیات بر ارزش افزوده
• قیمت کل کالا

مالیات مستقیم بر حقوق

در مقابل کسبه و شرکت‌ های بازرگانی و تجاری که می‌بایست هزینه‌های مالیاتی خود را محاسبه کنند و به‌ صورت مستند به اداره دارایی ارائه دهند، مالیات بر حقوق کارمندان و افراد شاغل می‌بایست توسط کارفرما محاسبه گردد و از طرف آنها به اداره دارایی پرداخت گردد . در محاسبه مالیات بر حقوق که دارای پیچیدگی‌های خود است ، می‌بایست بر اساس معافیت‌ها ، ضریب‌ ها و دستورالعمل‌ های اداره دارایی در همان سال محاسبه و پرداخت شود . برای همین دلیل این نوع از حسابداری لازم است حسابدار مالیاتی آشنایی وسیعی با قوانین و همچنین آگاهی از تغییرات آنها در هر سال داشته باشد .

خدمات شرکت‌های حسابداری

همان‌طور که قبلاً نیز به آن اشاره شد یک شرکت حسابداری که خدمات تخصصی در ارتباط با انواع حسابداری ارائه می‌کند، مطمئناً در حوزه ارائه خدمات مالیاتی نیز فعالیت ویژه‌ای دارد . عمدتاً خدمات حسابداری مالیاتی در شرکت‌های ارائه‌ دهنده این خدمات نیز در سطح بالای خدمات حسابداری ارائه می‌شوند و افرادی که در این بخش فعالیت می‌کنند دارای تجربه کافی را در این زمینه هستند .

 مهم‌ترین خدمات در زمینه حسابداری مالیاتی که توسط شرکت‌های مالیاتی ارائه می‌شود به شرح زیر است :

• تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی
• تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده
• تهیه و تنظیم گزارش‌های فصلی
• مالیات‌ بر درآمد پرسنل
• تهیه و تنظیم دفاتر قانونی شرکت مانند دفتر روزنامه و دفتر کل و …
• تنظیم اظهارنامه عملکرد
• پیگیری مسائل و مشکلات مالیاتی و تلاش برای رفع آن ها
• رسیدگی به پرونده‌های دادرسی مالیاتی و …

پیشنهاد می کنیم مقاله  تهیه صورت های مالی در سال 1401 را از دست ندهید .

عناصر حسابداری مالیاتی

دو مورد اصلی وجود دارد که باید در حسابداری مالیاتی شناسایی شوند که عبارت است از:

• بدهی سال جاری: این مورد بر اساس مالیات بر درآمد قابل پرداخت یا قابل استرداد برای سال مالیاتی فعلی مورد نظر است.
• بدهی سال آینده:  باید در مورد بدهی های آینده از قبل برنامه ریزی کرده و پرداخت های مالیاتی را برآورد کنید.

خدمات حسابداری مالیاتی

• ارائه اظهارنامه‌ها، پرداخت‌ها، گزارش‌ها را تهیه و نگهداری پایگاه داده مالیاتی
• ارائه راه‌حل‌های مالیاتی برای مسائل پیچیده مالیاتی یا خطاهای ناشی از پرونده های مالیاتی نادرست
• شناسایی پس‌انداز مالیاتی قانونی و ارائه و پیشنهاد راهکارهایی برای بهبود سود
• ارائه کامل قوانین مالیاتی
• مشاوره به مدیریت در مورد تأثیر بدهی‌های مالیاتی و استراتژی‌های شرکت یا قوانین مالیاتی جدید
• هماهنگی و آماده‌سازی مالیات برون‌سپاری شده
• تهیه دقیق گزارش مالیاتی فصلی و سالانه

ویژگی‌های حسابداران مالیاتی

وظیفه اصلی حسابداران مالیاتی این است که اطمینان حاصل کنند که صاحبان کسب و کار مالیات خود را به طور مناسب برای جلوگیری از جریمه ثبت می‌کنند. شرکت‌های حسابداری توسط حسابداران مالیاتی خود اسناد پیچیده مالیاتی و فرم‌های دولتی را پردازش می‌کنند و به طور مناسب فعالیت‌های تجاری را مستند می‌کنند تا تهیه اظهارنامه مالیاتی سالانه را آسان‌تر کنند. حسابداران مالیاتی سوابق شرکت را برای شناسایی و تصحیح هرگونه اشتباه یا منبع اسناد مفقود حسابرسی می‌کنند. بنابراین آنها یک برنامه پرداخت مالیات ایجاد می‌کنند و به مدیریت بودجه مالیاتی شرکت یا سازمان‌ها کمک می کنند.

همچنین حسابداران مالیاتی یک موقعیت نظارتی و مشاوره‌ای دارند که در آن سیاست‌های شرکت‌ها را برای صرفه‌جویی در مالیات توصیه می‌کنند. آنها در مورد قوانین مالیاتی تحقیق می‌کنند و در مورد بدهی‌های مالیاتی بالقوه در صنعت خود به روز می مانند.

برخی از ویژگی حسابداران مالیاتی موفق عبارت است از:

• اجتماعی و ارتباط خوب: یک حسابدار مالیاتی باید بتواند مقررات پیچیده مالیاتی را به روشی ساده و واضح برای افراد غیرمتخصص توضیح دهد تا آنها بتوانند به راحتی درک کنند.
• مسلط بر دانش حسابداری: اگرچه لازم نیست یک حسابدار مالیاتی یک نابغه ریاضی باشد، اما او با اعداد کار می‌کند، بنابراین باید کار کردن با اعداد را به راحتی بداند و اصول حسابداری را رعایت کند.
• مدیریت زمان: حسابدار مالیاتی بودن به این معنی است که مهلت‌های خاصی وجود دارد که باید رعایت شود. یک حسابدار مالیاتی باید بتواند وظایف را اولویت‌بندی کند و مسئولیت حجم کاری حرفه‌ای را بر عهده گیرد.
• ارائه‌دهنده راه‌حل: یک حسابدار مالیاتی عالی باید بتواند مسائل را حل کند و در تفکر خود خلاق باشد. برای مثال ممکن است یک شرکت نیاز به کاهش میزان مالیات پرداختی خود داشته باشد، بنابراین این مورد به حسابدار مالیاتی بستگی دارد که بداند با استناد بر چه قانون و مدرکی و با استفاده از چه راهکارهایی می‌تواند میزان مالیات شرکت موردنظر را کاهش دهد.
• جزیی‌نگر: مقررات در قانون مالیات دقیقاً به معنای آن چیزی است که می گوید، یک حسابدار مالیاتی باید به تک تک کلمات قانون توجه کند.
• سامان‌دهنده مسائل: یک حسابدار مالیاتی در طول حرفه خود با مسائل و وظایف پیچیده بسیاری روبرو خواهد شد، بنابراین سازماندهی خوب و توانایی انجام آنها به طور روشمند یک مهارت ضروری است.

وظایف حسابدار مالیاتی

یک حسابدار مالیاتی مسئول کمک به شرکت‌ها در مورد صورت‌های مالی و مالیات بر درآمد آنها است. این متخصصان واجد شرایط به تحقیق، مطالعه و تفسیر قانون مالیات می پردازند. کار آنها شامل تهیه پرداخت‌ها، شناسایی پس انداز مالیاتی و تجزیه و تحلیل مسائل مالیاتی است.

• ارائه اظهارنامه‌های مالیاتی، پرداخت‌ها، مدارک لازم و گزارش‌ها
• ارزیابی و تحقیق در مورد مسائل مالیاتی دشوار برای شناسایی راه‌حل
• مدیریت و نگهداری بانک اطلاعات مالیاتی شرکت
• شناسایی پس‌انداز مالیاتی قانونی و ارائه و پیشنهاد راهکارهایی برای بهبود سود
• ارائه کامل قوانین مالیاتی
• ارزیابی قوانین مالیاتی و ارائه راهکارهایی برای کاهش مالیات
• تهیه گزارش مالیاتی ماهیانه و سالانه دقیق

الزامات حسابدار مالیاتی

• تسلط کامل بر دانش عمیق حسابداری و اصول و فرایندهای حسابداری
• توجه ویژه به جزییات با مهارت های تحلیلی عالی
• مهارت‌های ارتباط نوشتاری و کلامی برجسته

ارائه خدمات حسابداری مالیاتی با شرکت نیکان حسابرس

شرکت حسابداری نیکان حسابرس، با چند سال سابقه در سازمان امور مالیاتی و با استفاده از نیروی متخصص و باتجربه در زمینه حسابداری، تمام خدمات حسابداری و مالیاتی شرکت‌ها، مالیات حقیقی، حسابداری مالیاتی، لایحه مالیات و صرفه جویی مالیاتی را برای شما انجام می‌دهد. تیم متخصص نیکان حسابرس، با مشاوره رایگان شما را در راستای افزایش آگاهی از امور مالیاتی راهنمایی می‌کنند تا از پرداخت جریمه‌های مالیاتی شما جلوگیری کنند.

نیکان حسابرس با تیم حرفه ای و متخصص خود مفتخر است تا انواع خدمات مالیاتی و حسابداری را در کمترین زمان ممکن به صورت قانونی انجام دهد . برای دریافت مشاوره با ما تماس بگیرید .